Prijavite se za PIVA - Partizan International Volleyball Academy na
Izbornik
Akcija je organizovana delatnost tima (ekipe) u cilju ostvarivanja pogodnih uslova za postizanje poena (akcije u odbrani i akcije u napadu). Najvažniji uslov za to je motivacija i lični doprinos pojedinaca, odnosno ekipe.
Razlikujemo tri vrste napada zavisno od brzine dignute lopte. Prvi tempo je najbrži, a slijede ga drugi, nešto sporiji, kojim se napada uglavnom sa krajeva mreže ili iz druge linije, i treći tempo koji je sinonim za visoke lopte. ,,Alma” je vrsta napada koja pripada prvom tempu u kome napadač skače na smeč prije negoli dizač loptu digne. Svrha dizanja ,,alme”, kao i bilo kog prvog tempa, jeste realizacija napada koji se teško blokira zbog brzine izvođenja. Ništa manje važno nije i kada se ,,alma” zakaže, a dizač se opredeli za napad sa drugog tempa (npr. iza glave ili sa "pajpa"), jer se u tom slučaju zadržava protivnički srednji bloker koji je, ako prati ,,almu”, sad već pomeren iz centra. Za razliku od ,,penala” koji se izvodi blizu dizača, ,,alma” se izvodi na daljini od oko 3 m od dizača po širini mreže. To je specifičnost koja srednjem blokeru koji se brani, zbog dužine puta, otežava formiranje dvojnog bloka sa krajnjim blokerom nasuprot napadača drugog tempa (npr. iza glave). Najbolji primer ekipe koja puno koristi ,,almu” kao vrstu napada je Olimpijski pobednik iz 2008. godine reprezentacija SAD. Naziv za ovu vrstu napada različit je u raznim zemljama. U Italiji ga nazivaju "sette" (sedam), a Amerikanci ga označavaju kao 31. U Španiji se takođe zove kao kod nas - ,,alma”.
Razlikujemo tri vrste napada zavisno od brzine dignute lopte. Prvi tempo je najbrži, a slijede ga drugi, nešto sporiji, kojim se napada uglavnom sa krajeva mreže ili iz druge linije, i treći tempo koji je sinonim za visoke lopte. ,,Alma” je vrsta napada koja pripada prvom tempu u kome napadač skače na smeč prije negoli dizač loptu digne. Svrha dizanja ,,alme”, kao i bilo kog prvog tempa, jeste realizacija napada koji se teško blokira zbog brzine izvođenja. Ništa manje važno nije i kada se ,,alma” zakaže, a dizač se opredeli za napad sa drugog tempa (npr. iza glave ili sa "pajpa"), jer se u tom slučaju zadržava protivnički srednji bloker koji je, ako prati ,,almu”, sad već pomeren iz centra. Za razliku od ,,penala” koji se izvodi blizu dizača, ,,alma” se izvodi na daljini od oko 3 m od dizača po širini mreže. To je specifičnost koja srednjem blokeru koji se brani, zbog dužine puta, otežava formiranje dvojnog bloka sa krajnjim blokerom nasuprot napadača drugog tempa (npr. iza glave). Najbolji primer ekipe koja puno koristi ,,almu” kao vrstu napada je Olimpijski pobednik iz 2008. godine reprezentacija SAD. Naziv za ovu vrstu napada različit je u raznim zemljama. U Italiji ga nazivaju "sette" (sedam), a Amerikanci ga označavaju kao 31. U Španiji se takođe zove kao kod nas - ,,alma”.
Anticipacija je sposobnost igrača da predvidi, tj. odredi smer kretanja lopte, dovoljno pre nego što je lopta prešla mrežu (u trenutku udarca protivnika), kako bi imao dovoljno vremena da se pripremi za odigravanje te lopte. Najbolji primer za ilustraciju značenja pojma anticipacija je posmatranje dva igrača. Jedan stiže lopte s lakoćom i ima se utisak da sve lopte dolaze tačno k njemu, a drugi se prenapreže od trčanja, ali su mu pojedine lopte nedostižne. To najbolje određuje igrača koji poseduje anticipaciju i onog koji je nije razvio ili barem ne u dovoljnoj meri. Zašto je anticipacija toliko važna? Odgovor je sasvim jasan. Nema dobrog igrača koji nema dobru anticipaciju, a evo i razloga za to: - odbojkaška lopta može dostići brzinu blizu 180km/h, - kontakt lopte i određenog dela tela, koji odigrava loptu je veoma kratak: oko 1/180 sekunde, - kod udaraca s rotacijom (smeč i smeč servis) lopta se okrene i do 50 puta u sekundi, - reakcija čoveka je najmanje 0,18 sekundi, - da bi se lopta odigrala potrebno je ispoljiti pravilnu tehniku. Što igrač ima više vremena za pripremu, tim može izvest kvalitetnije odigravanje (u tehničkom i taktičkom smislu). Osnovne komponente koje čine dobru anticipaciju su: - opažanje – gledanje, - alertnost – maksimalna spremnost u svakom trenutku, - iskustvo, - intelektualne sposobnosti.
Direktan poen iz servisa, nevezano za to da li je protivnički igrač na prijemu dotakao loptu ili ne. - odbojkaška lopta može dostići brzinu blizu 180km/h, - kontakt lopte i određenog dela tela, koji odigrava loptu je veoma kratak: oko 1/180 sekunde, - kod udaraca s rotacijom (smeč i smeč servis) lopta se okrene i do 50 puta u sekundi, - reakcija čoveka je najmanje 0,18 sekundi, - da bi se lopta odigrala potrebno je ispoljiti pravilnu tehniku. Što igrač ima više vremena za pripremu, tim može izvest kvalitetnije odigravanje (u tehničkom i taktičkom smislu). Osnovne komponente koje čine dobru anticipaciju su: - opažanje – gledanje, - alertnost – maksimalna spremnost u svakom trenutku, - iskustvo, - intelektualne sposobnosti.
Situacija kada nakon lošeg prijema (ili odličnog servisa) lopta pređe na stranu terena ekipe koja je izvela servis. Zavisno od brzine i visine lopte koja prelazi mrežu iz prijema servisa, "as kontra" može da se realizuje: napadom, kao prvim kontaktom igrača na mreži ekipe koja je servirala; ili da se posle dodavanja kontre i dizanja ovaj deo igre završi napadom. As kontra je jedan od delova faze igre koju nazivamo fazom kontranapada.
(eng. van, izvan, napolju) m jedan vid neuspešne akcije koja rezultuje poenom za protivničku ekipu. Lopta je ''u autu'' kada: - deo lopte koji dodiruje pod je potpuno izvan graničnih linija; - dodirne predmet izvan terena, plafon ili osobu koja nije u igri; - dodirne antenu, kanape i sajle koji drže mrežu, stubove ili samu mrežu izvan bočnih traka; - prelazi vertikalnu ravan mreže, bilo delimično bilo potpuno izvan prostora za prelaz, osim u slučaju kada lopta koja je prešla ravan mreže ka protivničkoj slobodnoj zoni, potpuno ili delimično, kroz spoljni prostor, a igrač ne dodirne protivničko polje ili kada lopta koja je vraćena, ponovo prelazi ravan mreže potpuno ili delimično kroz spoljni prostor na istoj strani terena. -u celosti prođe kroz prostor ispod mreže.
Elemenat igre u odbrani, kada igrač (ili više njih) tima koji se brani skače "na mreži" i pruža ruke uvis stvarajući prepreku za loptu koju upućuje napadač. Blok, kao odbrambeni zadatak ekipe, stoji na granici svoje postave i olakšava ostalim igračima da budu uspešni u odbrambenim zadacima ili odbrani od napada, bilo prvog tempa, korekcije ili raznih drugih kombinacija. Blok je jedan je od najznačajnih vidova odbrane. Samo je igračima prednje zone dozvoljeno da izvedu akciju blokiranja. Smatra se da je blok, odnosno akcija blokiranja, izveden kada bloker dodirne loptu. Prilikom blokiranja, igrači mogu postaviti svoje šake i ruke preko mreže, pod uslovom da to ne ometa protivnikovu igru. Nije dozvoljeno dodirnuti loptu preko mreže sve dok protivnik ne izvede udarac u napadu. Dodir bloka se ne računa kao odigravanje ekipe. Zato, posle dodira bloka ekipa ima pravo na još tri odigravanja da bi vratila loptu. Prvo odigravanje posle bloka može da izvede bilo koji igrač, uključujući onoga koji je dodirnuo loptu u bloku. Zabranjeno je blokirati protivnički servis. U zavisnosti od broja igrača koji blokiraju, blok može biti: a) 1 na 1; b) dvojni; c) trojni. • aktivni blok, neutralizuje protivnički napad već na mreži i osvaja direktan poen [def. Igor Kolaković]. • pasivni blok, amortizuje, ublažuje napad protivnika, omogućavajući olakšanu odbranu polja i zadržavajući loptu na svojoj strani terena uz mogućnost organizacije faze kontranapada. V. upasiviti [def. Igor Kolaković]. • plasirana u blok, napadač plasira loptu u blok kada je iz nekog razloga (lošeg dizanja ili njegovog položaja) sprečen da smečuje, ili procenjuje da bi to bilo kontraproduktivno. Pozitivan rezultat plasirane lopte u blok za ekipu koja napada je blok aut. jovana-plasirana • blok aut, kada lopta koja se odbije od bloka padne izvan linija terena, što prouzrokuje poen za protivničku ekipu.[/ffb_param][ffb_param route="o gen repeated-lines 3-|-paragraph paragraph text"][def. FIVB - Pravila igre, OSS]
Igrač čija je prvenstvena uloga u timu da blokira protivničke napade. Može da ima i napadačku ulogu kod odigravanja tzv. penala.[/ffb_param][ffb_param route="o gen repeated-lines 3-|-paragraph paragraph text"][def. FIVB - Pravila igre, OSS]
Osnovni organizator igre od koga ekipa najviše zavisi, jer njegova je gotovo svaka druga lopta. Smatra se da organizuje uglavnom napad, ali on je u isto vreme i igrač odbrane, bloka i server, tako da je najrelevantnija figura u timu, pogotovo u tzv. sistemu 5-1 (5 igrača različitih profila i 1 dizač) koji je dominantan u modernoj odbojci. Nazivaju ga još i tehničarom.
potez odbijanja lopte sa dve ruke iznad glave kojim se namešta smeč. To je gotovo uvek drugi kontakt sa loptom ekipe koja napada. Izvodi ga dizač, odnosno tehničar, mada u određenim slučajevima, kada ovaj nije u mogućnosti, može i neki drugi igrač (osim libera kada je u "tri metra").
spada u greške odigravanja loptom i kažnjava se poenom za protivnika. Dešava se kada igrač ili igračica odigra loptu dva puta uzastopno ili lopta uzastopno dodirne različite delove tela.
Skup igrača ili igračica koji nastupaju kao celina, u širem smislu, podrazumeva kako igrače, tako i članove stručnog štaba. Ekipa se može sastojati od 12 igrača (na nekim takmičenjima poput Svetskog prvenstva i 14, od čega su 2 rezerve), jednog trenera, jednog pomoćnika trenera, jednog fizioterapeuta (masera) i jednog doktora. Za FIVB, svetska i zvanična takmičenja lekar mora biti prethodno akreditovan od strane FIVB. Za FIVB i svetska takmičenja za seniore, ekipa se može sastojati od najviše četrnaest (14) igrača, sa najviše dvanaest (12) regularnih igrača. Jedan od igrača, izuzev libera, kapiten je ekipe i mora biti označen u zapisniku. Samo igrači upisani u zapisnik mogu ući u teren i igrati utakmicu. Kada trener i kapiten ekipe potpišu zapisnik sastav ekipe upisan u zapisnik se više ne može menjati.
Svaki postupak u toku igre koji nije u skladu ili je u suprotnostima sa zvaničnim Pravilima igre propisanim od strane Svetske odbojkaške federacije (FIVB) 2. individualni ili kolektivni potez jedne ekipe koji je rezultirao gubitkom poena. Greška u rotaciji učinjena je kada servis nije izveden u skladu sa redosledom rotacije
Ova podela je uslovljena trenutnom rotacijom na terenu. Oni igrači koji se nalaze unutar 3 metra od mreže predstavljaju igrače prednje linije, dok su oni izvan nje igrači zadnje linije. Ako je napadač u rotaciji igrač zadnje linije, on prilikom smeča mora da se odrazi izvan zone koju omeđuje linija od 3 metra, pri čemu ne sme ni da je nagazi. Ako je dizač u rotaciji igrač zadnje linije, on ne sme da blokira protivnički napad, ali sme da se kreće unutar zone od 3 metra.
Napad koji izvodi ekipa koja je servirala.
Specifičan oblik napada u ženskoj odbojci, koji nije zastupljen u muškoj najviše iz razloga što se kod muških ekipa na korekciji nalaze igrači koji iz prve i druge linije napadaju veoma jako. Kod žena to nije slučaj zbog same fizičke konstitucije koja je mnogo slabija negoli kod muškaraca. Zbog toga se javila potreba za jednom karakterističnom vrstom napada iz Zone 2, u situaciji kad je korektor u drugoj liniji. U tom slučaju, srednji bloker napada iz Zone 2 na specifičan način jer se odraz radi sa jednom nogom. U vrhunskim ženskim timovima je to dovedeno do savršenstva i u mnogim selekcijama predstavlja osnovni napad kada ekipa ima dobar prijem servisa. Koreja je vrlo teška za blokiranje jer napadač ne skače i ne doskače na isto mesto, već sa tim odskokom jednom nogom u vazduhu menja poziciju. Efekat ove akcije je dodatno pojačan izuzetnom brzinom jer predstavlja tempo napad. Jedna od najboljih igračica na svetu koja posebno dobro izvodi ovu vrstu napada je Simona Đoli, sednji bloker italijanske reprezentacije. U našoj odbojci bilo je nekoliko igračica poznatih po tome, pre svih Branka Sekulić, Mira Golubović, i naravno Vesna Čitaković, čijim je povlačenjem naša ekipa gotovo izgubila tu vrstu napada.
kapiten ekipe i trener su odgovorni za ponašanje i disciplinu članova svoje ekipe. Libero igrači ne mogu biti kapiteni ekipe. Za vreme utakmice, kapiten ekipe je kapiten u igri dok je na terenu. Kada kapiten ekipe nije na terenu, trener ili kapiten ekipe mora odrediti drugog igrača na terenu, ali ne libera, koji će preuzeti ulogu kapitena u igri. Kapiten u igri obavlja tu ulogu dok ne izađe sa terena zamenom igrača ili dok se ne vrati kapiten ekipe ili dok se ne završi set. Kada je lopta van igre, samo je kapitenu u igri dozvoljeno da se obrati sudijama, i to: da bi zamolio za objašnjenje o primeni ili tumačenju Pravila igre kao i da bi preneo zahteve ili pitanja svojih saigrača, u odsustvu trenera da traži tajm-aute i zamene igrača, ili da bi zamolio za: a) odobrenje za potpunu ili delimičnu zamenu opreme, b) proveru pozicija ekipa, c) proveru poda, mreže, lopti itd. • primedba kapitena, ako se kapiten u igri ne slaže sa objašnjenjem prvog sudije, on može odlučiti da uloži protest protiv odluke sudije i to čini podizanjem ruke i prilaskom glavnom sudiji, ali u tom slučaju odmah mora obavestiti prvog sudiju da zadržava pravo da na kraju utakmice, u Zapisnik, upiše zvaničan protest. • potpis kapitena, na kraju utakmice kapiten ekipe zahvaljuje sudijama i potpisuje Zapisnik radi potvrde rezultata utakmice; ako je na vreme obavestio prvog sudiju, može da potvrdi i upiše u Zapisnik zvaničan protest u vezi sa tumačenjem ili primenom Pravila igre od strane sudije.
U sistemu igre 5-1, koji se danas najčešće sreće u muškoj odbojci, igrač koji se nalazi u paru po dijagonali (na suprotnim stranama) sa dizačem, našom odbojkaškom terminologijom zove se korektor. Koren njegovog naziva je verovatno u ulozi koju ima. Osim što učestvuje u napadu iz idealnih situacija, njegov doprinos je najvredniji kada izvršava korekciju napadom ,,teških lopti” dignutih iz lošijih prijema i teških odbrambenih situacija. U procentu realizacije takvih lopti, kojih na utakmici ima puno, često je ključ krajnjeg ishoda meča i zato je uloga korektora izuzetno važna. U drugim zemljama naziv za igrače na ovoj poziciji je drugaciji. Italijani ga zovu "opposto" (suprotan), u engleskoj terminologiji je "opposite hitter" (suprotan napadač), a u nekim zemljama ga zovu i "dijagonala". U principu, ovaj igrač ne učestvuje u prijemu servisa već u toj fazi igre učestvuje u napadu iz prve i druge linije (kada je dizač u prvoj liniji), što mu je i primaran zadatak. Obično to radi sa kraja, sa desne strane terena gledajući ka mreži, iz "Zone 1" (druga linija) i "Zone 2" (prva linija), osim kada se dizač nalazi u "Zoni 1" u fazi prijema servisa, pa korektor napada sa suprotne strane iz "Zone 4" (prva linija), tj. sa leve strane terena. U fazi odbrane se nalazi takođe sa desne strane terena, u bloku u "Zoni 2" i u odbrani polja u "Zoni 1". Korektor je najmoćniji napadač tima, pa zato i dobija ubedljivo najveći broj lopti u napadu. Pravi je atleta pa su u skladu sa tim njegova konstitucija i psiho-fizičke i motoričke mogućnost kako bi mogao da izdrži čitav meč sa ujednačenim ritmom i intezitetom. Mi imamo sreću da je u našoj reprezentaciji igralo i još uvek igra nekoliko sjajnih korektora: Ivan Miljković, verovatno najbolji na svijetu u svoje vreme, i veoma perspektivni Aleksandar Atanasijević i Saša Starović. Svi ovi korektori, osim navedenih karakteristika, poseduju i visok kvalitet u ostalim elementima (servis, blok, odbranu), a pre svega lucidnost, kreativnost i karakter, što ih čini posebnijim i boljim od ostalih.
Jedna vrsta finte u napadu, kada tehničar (dizač) odluči da van pravila tri odigravanja ubrza akciju i već drugim kontaktom napadne protivnički teren i osvoji poen. Tehničar plasira loptu u nebranjeni deo protivničkog polja, umesto da je prosledi svom napadaču na smeč. Dobar tehničar izvodi ovaj potez neočekivano, preduzimajući sve radnje kao da će normalno da digne loptu svom saigraču, a zatim je u poslednjem trenutku, jednom rukom, uputi u protivničko polje. Zbog toga se kuvanje vrlo teško brani. Ipak, igrači u odbrani ponekad uspevaju "upijačem" da "izvade" ovakve lopte, pogotovo ako je tehničar neiskusan. Ovaj potez posebno efektno izvodi naš proslavljeni reprezentativac Nikola Grbić.[def. Igor Kolaković]
igrač koji slobodno može da se kreće po svim zonama terena. Glavna funkcija ove pozicije u timu je odbrana u polju i prijem servisa. Dakle, libero je odbrambeni igrač koji može slobodno da se kreće u polju, a od ostalih saigrača se razlikuje po boji dresa. Libero izlazi iz igre kada servira igrač kojeg on menja u drugoj zoni. Ta izmena se ne računa u ograničeni broj zamena koje svaki tim ima u okviru jednog seta. Jedini uslov je da se igrač kojeg libero menja mora vratiti u igru kada ovaj izlazi. Libero se u tim situacijama obično menja sa nekim od blokera. Libero ne može da servira, blokira niti napada loptu iznad mreže, a ne može ni dizati iznad glave unutar tri metra od mreže, jer u tom slučaju napadač ne sme napadati loptu iznad gornje sajle. Libero, zbog svega navedenog, ne sme imati poen u toku utakmice.
Srednji bloker hvata zalet, zaustavi se radi nadmudrivanja protivničkog bloka, zatim vrši skok i smečuje. (Ovo je često radio Željko Tanasković.)
označava teren. Sve linije su široke 5 cm. Moraju biti svetle boje, različite od boje podloge i svih ostalih linija. Uglavnom su bele. - granične linije, dve bočne i dve osnovne linije označavaju teren. Obe bočne i obe osnovne linije su ucrtane unutar dimenzija terena. - srednja linija, osa srednje linije deli teren na dva jednaka polja, dimenzija 9 x 9 m. Srednja linija, svom svojom širinom, računa se kao sastavni deo i jednog i drugog polja. Ova linija se prostire ispod mreže od jedne do druge bočne linije. - linija napada, u oba polja linija napada, čija je zadnja ivica ucrtana 3 m od ose srednje linije, označava prednju zonu. - linija za trenere, isprekidana linija koja se produžava od linije napada do osnovne linije polja, paralelna bočnoj liniji i od nje udaljena 1,75 metara. Sastavljena je od linija dužine 15 cm ucrtanih na udaljenosti 20 cm jedna od druge da bi ograničile prostor za delovanje trenera .[def. FIVB - Pravila igre]
tempo lopta za krajnjeg smečera koja se koristi pri idealnom prijemu servisa da bi se napadaču omogućio lakši napad i da bi se protivniku otežalo formiranje odbrane. Nikola Grbić je poznat po tome da izuzetno kvalitetno igra "max" na krajeve, odnosno na pozicije 2 i 4.[def. Željko Bulatović]
postavljena vertikalno iznad srednje linije, njen vrh se nalazi na visini od 2,43 m za muškarce i 2,24 m za žene. Njena visina se meri na sredini terena. Visina mreže (iznad bočnih linija) mora biti potpuno jednaka i ne sme prelaziti propisanu visinu za više od 2 cm. Mreža je 1m široka i 9,50 do 10 m duga (po 25 do 50 cm sa svake strane bočnih traka), napravljena od crnih kvadratnih polja stranice 10 cm. Na njenom vrhu se nalazi horizontalna traka, širine 7 cm, napravljena od dvostruko presavijenog belog platna, prišivenog celom dužinom mreže. Na svakom kraju trake su rupe, kroz koje prolazi kanap, koji vezuje traku za stubove i drži gornji deo mreže zategnutim. Kroz traku je provučena savitljiva žica (sajla) koja vezuje mrežu za stubove i zateže njen gornji deo. Na dnu mreže je još jedna horizontalna traka, širine 5 cm, slična onoj na vrhu mreže kroz koju je provučen kanap. Taj kanap vezuje mrežu za stubove i zateže njen donji deo.[def. FIVB - Pravila igre]
OK Partizan je odbojkaški klub iz Beograda. Osnovan je 1946. godine. Klub je deo Jugoslovenskog sportskog društva Partizan. Najuspešniji period u istoriji kluba je bio u periodu od 1946. do 1953. godine kada je klub osvojio 5 titula prvaka Jugoslavije ali i prvi trofej kupa Jugoslavije. U jesen 2016 ponovno je formiran ženski deo selekcija za devojčice svih uzrasta. Trenerski kadar predvode treneri sa velikim iskustvom u radu sa svim selekcijama. OK Partizan se takmiči u ženskoj i muškoj Superligi, Prvoj A ligi, prvenstvima Beograda za mlađe kategorije i razvojnoj ligi.